
इटालीमा पछिल्ला वर्षहरूमा ठूलो संख्यामा युवा विदेश पलायन गरिरहेका छन्। कामको अभाव, भविष्यको अनिश्चितता, र राम्रो जीवनको खोजीमा उनीहरू जर्मनी, बेलायत, क्यानाडा, अमेरिका जस्ता देशहरूतर्फ गइरहेका छन्। सन् २००८ यता मात्रै दुई लाखभन्दा बढी युवा विदेश गइसकेका छन्। तीमध्ये अधिकांश पढेलेखेका र दक्ष जनशक्ति हुन्, तर आफ्नै देशमा उनीहरूले न त रोजगारी पाएका छन्, न त स्थायित्व।
इटालीको अर्थतन्त्र विगत दुई दशकदेखि जस्ताको तस्तै छ। विशेष गरी युवाहरूका लागि यो अवस्था अझै जटिल छ। अहिले इटालीमा ३० देखि ३५ प्रतिशत युवाहरू बेरोजगार छन्, जुन यूरोपका अन्य देशहरूभन्दा धेरै हो। देशको दक्षिणी भागमा यो संख्या ५० प्रतिशतभन्दा बढी पुगेको छ। धेरै युवाहरू पढाइ सकेपछि पनि अस्थायी, कम तलबको, वा आफूले नपढेको क्षेत्रमा काम गर्न बाध्य छन्। विदेशमा भने यस्तै काममा ३०–५० प्रतिशत बढी तलब पाइन्छ, जसले गर्दा उनीहरू देश छोड्न बाध्य भइरहेका छन्।
यो केवल व्यक्तिगत रोजगारीको समस्या होइन, देशकै भविष्यसँग जोडिएको मुद्दा हो। जब देशका सबभन्दा सशक्त, जोशिला, र पढेलेखेका युवाहरू बाहिरिन थाल्छन्, तब त्यसले अर्थतन्त्रलाई गहिरो असर पुर्याउँछ। यो 'बुद्धिको पलायन' इटालीका लागि गम्भीर खतरा बन्दै गएको छ। अझ गाह्रो कुरा त के भने, जनसंख्या पनि घट्दो छ, जन्मदर कम छ, अनि बुढो पुस्ता मात्र बढ्दैछ। यस्तो अवस्था इटालीको सामाजिक र आर्थिक दुबै प्रणालीका लागि चुनौतीपूर्ण छ।
साथै, इटालीको शिक्षा प्रणाली र रोजगारी बजारबीच पनि राम्रो तालमेल छैन। सरकारी प्रक्रिया ढिला, झन्झटिलो र पुरानो ढर्राको छ। युवाहरूलाई सीप दिन सक्ने कार्यक्रमहरू भए पनि तिनको प्रभाव न्यून छ। यसले गर्दा धेरै युवा बेरोजगार छन्, अनि आर्थिक रूपमा आत्मनिर्भर बन्न सकिरहेका छैनन्।
युवाहरूको ठूलो हिस्सा—२० देखि ३४ वर्षका मध्ये झण्डै एकतिहाइ—न पढाइमा छन्, न त रोजगारीमा। उनीहरू न कुनै सीप तालिममा सहभागी छन्, न त आर्थिक रूपमै सक्रिय। यस्तो अवस्थाले उनीहरूको व्यक्तिगत जीवनलाई पनि असर गरेको छ—विवाह, परिवार र घर बनाउने सपना पछि धकेलिन थालेका छन्।
यो समस्याबाट निस्कन इटालीले ठूला सुधार गर्नुपर्नेछ। शिक्षा, प्रशासन, रोजगार नीति—सबै क्षेत्रमा युवामैत्री र आधुनिक सोच आवश्यक छ। यदि सुधार भएन भने, इटाली आफ्नै नयाँ पुस्ताले बस्न नचाहने देश बन्ने खतरा छ।
एक युवा इटालियनले भनेझैँ, “देशप्रेम त छ, तर बाँच्छु भने विदेशमै बाँच्छु जस्तो लाग्छ।” यो भनाइ इटालीको आजको वास्तविकता समेट्न पर्याप्त छ।