एअर इण्डिया उडान १७१ (Boeing 787 Dreamliner) को अहमदाबादमा भएको दुर्घटनाको कारणहरू अहिलेसम्म स्पष्ट भएको छैन । दुर्घटनाको पुष्टि पनि हुदै जाला तर विभिन्न विशेषज्ञहरू र प्रारम्भिक विश्लेषणहरूले केही सम्भावित कारणहरूबारे अनुमान गरेका छन् । पहिलो अनुमान इन्जिनसँग सम्बन्धित छ ।

उडानक्षेत्रका विज्ञहरुले इन्जिन विफलतालाई पहिलो सम्भावनाकारुपमा औंल्याएका छन् ।

विशेषज्ञहरूले डबल इन्जिन विफलता हुन सक्छ भनेका छन् तर यस्तो सम्भावना अत्यन्तै न्यून हुन्छ । एकैपटक दुवै इन्जिनले काम नगर्ने समस्या लगभगत दुर्लभनै मानिन्छ । इन्जिनमा मेकानिकल खराबी, इन्धन प्रदूषण फ्यूल कन्टामिनेसन र इन्धन आपूर्ति फ्यूल स्टारभेसनले पनि यस्तो हुने कतिपयको धारणा छ ।

दुर्घटनाअघिको फुटेजलाई हेर्दा विमानले पर्याप्त थ्रस्ट प्राप्त गर्न नसकेको र उडानको केही सेकेन्डमै उचाइ प्राप्त गर्न नसकेको देखिन्छ ।

कतिपयले विमानमा पंक्षी ठोकिएको अनुमान गरेका छन् । अहमदाबाद विमानस्थल पंक्षी ठोक्किने घटनाका लागि निकै चर्चित छ । त्यही भएर पनि विमानमा ठूलो संख्यामा पक्षीहरू विमानको दुवै इन्जिनमा ठोक्किएको हुन सक्ने सम्भावनालाई पनि नकार्न सकिदैन ।

गुजरातमा पछिल्ला पाँच वर्षमा ४ सय ६२ पक्षी विमानमा ठोक्किएको तथ्यांक छ । त्यसमध्ये पनि धेरैजसो अहमदाबाद विमानस्थलमा विमानसँग पंक्षी ठोक्किएका छन् ।

तर यसलाई मात्रै दुर्घटनाको कारण मान्न सकिदैन किनकी पंक्षी ठोक्किएको सूचना पाइलटले तत्कालै पाउने भएकाले यस्तो सूचना राडारले पाएको देखिदैन । फ्ल्याप्स र ल्यान्डिङ गियर सम्बन्धी समस्यालाई पनि अर्को सम्भावित कारण मानिएको छ ।

भिडियोमा देखिए अनुसार विमानको फ्ल्याप्स सहीरुपमा सेट नभएको जस्तो देखिएको विज्ञहरुको भनाई छ । फ्ल्याप्सले टेकअफको समयमा उचाई प्रदान गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ ।

यदि फ्ल्याप्स सही स्थितिमा थिएनन् भने, विमानले आवश्यक उचाइ प्राप्त गर्न नसक्ने अवस्था सिर्जना भएको हुन सक्ने धेरैको अनुमान छ । ल्यान्डिङ गियर पनि टेकअफ पछि सामान्यतया फिर्ता लिइन्छ, तर भिडियोमा गियर पनि तलै रहेको देखिन्छ, हाइड्रोलिक समस्याका कारण गियर नचलेको हुनसक्ने सम्भावना पनि उतिकै छ ।

केही विशेषज्ञहरूले विमानको गलत कन्फिगरेसन वा टेकअफको समयमा पाइलटको निर्णयमा भएको एरर त्रुटीलाई जिम्मेवार ठहर्याएका छन् । तर त्यो विमानका पाइलटहरु निकै अनुभवी थिए ।

क्याप्टेन सुमित सभरवालले विगत २२ वर्षदेखि विमान उडाइरहेका थिए । उनले २२ वर्षको अवधीमा ९ हजार घण्टाभन्दा बढी विमान उडाएको अनुभव छ ।

यी सबै अनुमानलाई केलाउदा विमान कम्पनीको विश्वसनियतामाथि पनि धेरैले प्रश्न उठाएका छन् । बोइङ ७८७ ड्रीमलाइनरको विगतमा उत्पादन सम्बन्धी केही समस्याहरू देखिएका थिए । कम्पनीका विमानमा यसअघि पार्टपूर्जा जडानका विषयमा पनि प्रश्नहरु सार्वजनिक भएका थिए ।

त्यस्तै कम्पनीले बनाएका अन्य केही विमानका लिथियम ब्याट्रीमा पनि समस्या भएको समाचार बाहिरिएको थियो । मौसमको अवस्था समेत राम्रो भएको अवस्थामा भएको दुर्घटनाले धेरै आशंका उब्जाएको छ ।

दुर्घटनालाई विभिन्न कोणबाट अध्ययन गर्ने काम सुरु भइसकेको छ ।

भारतको Aircraft Accident Investigation Bureau को नेतृत्वमा अमेरिकाको NTSB को टोलीलेले अनुसन्धान सुरु गरीसकेको छ ।

अनुसन्धानको निचोड आउन अझै केही महिना लाग्ने छ । त्यो भन्दा पनि ब्ल्याक बक्सको फ्लाइट डाटा रेकर्ड नआएसम्म यसै भन्न सकिने अवस्था भने छैन ।