काठमाण्डौ । ईरान–इजरायल युद्ध २२–२३ जुन (१० असार) मा तनावपूर्ण मोडमा पुगेको छ जहाँ अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पूर्ण युद्धविराम घोषणा गरे पनि दुवै पक्षका आक्रमण जारी छन्। तेहरानमा इजरायली वायुसेनाले हमला गर्दा राजधानी आकाश धुवाँले ढाकियो भने, इजरायलले आफ्नो नागरिक क्षेत्रमा क्षेप्यास्त्र प्रहार गरेको ईरानी आक्रमणको जवाफस्वरूप एविन कारागार, फोर्दो परमाणु स्थल र अन्य सैन्य ठेकानाहरूमा आक्रमण गरेको थियो। 

ट्रम्पले युद्धविरामको घोषणा गर्दा ईरानले पहिलो रूपमा आक्रमण रोक्ने र त्यसपछि १२ घण्टापछि इजरायलले पनि युद्धविराम गर्ने सहमति भएको बताए, तर ईरानबाट यसबारे कुनै आधिकारिक पुष्टि आएन र आक्रमणहरू भने थोरै भए पनि जारी रहे। यो घटनाले यो स्पष्ट पार्‍यो कि राजनीतिक घोषणा मात्र युद्ध रोक्न पर्याप्त हुँदैन जबसम्म सबै पक्षहरू वास्तविक रूपमा प्रतिबद्ध हुँदैनन्।

क्षेत्रीय र विश्वव्यापी रूपमा पनि यसको प्रभाव परेको छ। ईरानले कतारस्थित अमेरिकी अल-उदिद सैन्य अड्डा लक्षित गर्दै मिसाइल प्रहार गरेको भए पनि कतारी सुरक्षाले ती मिसाइलहरू रोक्न सफल भएको छ, जसले खाडी क्षेत्रमा थप तनाव सिर्जना गरेको छ। ब्रिटेनका विदेशमन्त्री डेभिड लेमीले स्ट्रेट अफ होर्मुज बन्द गर्ने ईरानको सम्भावित कदमलाई आत्मघाती निर्णयको रूपमा उल्लेख गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय कूटनीतिक प्रयासहरूलाई पुनर्जीवित गर्न आग्रह गरेका छन्।

मानवीय क्षतिको कुरा गर्दा, करिब ९५० ईरानी नागरिकको मृत्यु भइसकेको र २४ जना इजरायलीहरू मरेका छन् भने सयौं घाइते भएका छन्। अस्पताल, विद्यालय र आवासीय क्षेत्रहरू समेत क्षेप्यास्त्र प्रहारको निशानामा परेकोले युद्धको मानवीय लागत अत्यधिक बढेको छ।

अन्ततः, यो द्वन्द्वको अवस्था अहिले ‘विस्फोटक शान्ति’ जस्तो देखिन्छ जहाँ युद्धविराम घोषणा भए पनि साना–ठूला आक्रमणहरू भइरहेका छन्। यसले देखाउँछ कि शान्ति र स्थिरता सुनिश्चित गर्न राजनीतिक सहमतिलाई व्यावहारिक रूपमा कार्यान्वयन गर्न आवश्यक छ, नत्र कुनै पनि बेला यो द्वन्द्व फेरि व्यापक रुपमा फैलिन सक्छ।