काठमाण्डौ — अमेरिकाका पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रूसी पूर्वराष्ट्रपति दिमित्री मेदवेदेवबीचको वाकयुद्धले दुबै मुलुकबीचको तनावलाई चर्काएको छ। सामाजिक सञ्जालमा भइरहेको तीव्र प्रतिक्रिया र चेतावनी आदानप्रदानका बीच ट्रम्पले आफूले आणविक पनडुब्बीहरू उपयुक्त स्थानहरूमा तैनाथ गर्न निर्देशन दिएको दाबी गरेका छन्।

ट्रम्पले आफ्ना विचार ट्रुथ सोसल नामक सामाजिक सञ्जालमार्फत व्यक्त गर्दै लेखेका छन्, “मेदवेदेवको उत्तेजक बयानपछि मैले दुईवटा आणविक पनडुब्बीहरू उपयुक्त क्षेत्रमा तैनाथ राख्न आदेश दिएको छु।”

मेदवेदेवको चेतावनीपछि प्रतिक्रिया

मेदवेदेवले ट्रम्पद्वारा रूसमाथि व्यापारिक दण्डको चेतावनी दिएपछि कडा प्रतिक्रिया दिएका थिए। ट्रम्पले रूसलाई १० दिनभित्र युक्रेनसँग युद्धविराम गर्न अल्टिमेटम दिएका थिए। त्यसो नगरे रूसमाथि भन्सार बढाउने र रूसबाट तेल आयात गर्ने मुलुकहरूमाथि पनि दण्डस्वरूप भन्सार लगाउने चेतावनी दिएका थिए।

मेदवेदेवले ट्रम्पलाई लक्षित गर्दै चेतावनी दिए— “शब्दमा ध्यान देऊ। यस्तो धम्कीले अमेरिका–रूसलाई एक कदम युद्धतर्फ लैजान सक्छ।” साथै उनले ट्रम्पको बोली र व्यवहारले गम्भीर नतिजा निम्त्याउन सक्ने बताए।

ट्रम्पको जवाफ: “असफल राष्ट्रपति”

जबाफमा ट्रम्पले मेदवेदेवलाई “रूसका असफल पूर्वराष्ट्रपति” भन्दै कटाक्ष गरे। उनले लेखे— “असफल मेदवेदेव अझै पनि आफूलाई राष्ट्रपति नै ठान्छ। उसलाई भनिदिनुस्— शब्दमा ध्यान देऊ। ऊ अहिले निकै खतरनाक क्षेत्रतिर पाइला चाल्दैछ।”

‘डेड ह्यान्ड’ को चेतावनी

ट्रम्पको जवाफपछि मेदवेदेवले 'डेड ह्यान्ड' भनिने रूसी स्वचालित परमाणु जवाफी प्रणालीको उल्लेख गरे। उनले भने, “ट्रम्पले बुझ्नुपर्छ— 'डेड ह्यान्ड' कति खतरनाक हुन सक्छ। यो सोभियतकालीन प्रणाली हो, जुन यदि रूसी नेतृत्व सम्पूर्ण रूपमा मेटिएको खण्डमा पनि स्वचालित रूपमा परमाणु मिसाइल प्रहार गर्न सक्षम छ।”

विशेषज्ञको टिप्पणी: “शक्ति प्रदर्शन मात्र”

अमेरिकी रक्षा मन्त्रालय र नौसेनाले ट्रम्पको पनडुब्बी सम्बन्धी अभिव्यक्तिबारे हालसम्म कुनै प्रतिक्रिया दिएको छैन। तर रोयटर्ससँग कुरा गरेका केही सुरक्षा विश्लेषकहरूले ट्रम्पको अभिव्यक्तिलाई केवल शक्ति प्रदर्शनका रूपमा लिएका छन्।

एक विश्लेषकका अनुसार, “अमेरिकी आणविक पनडुब्बीहरू पहिले नै विश्वका विभिन्न स्थानमा तयारी अवस्थामा रहन्छन्। तिनको स्थान सार्वजनिक गरिँदैन। ट्रम्पको यो अभिव्यक्ति केवल राजनीतिक सन्देश हो, कुनै रणनीतिक आदेश होइन।”

'गैरजिम्मेवार अभिव्यक्ति'

परमाणु हतियारसम्बन्धी काम गर्ने अधिकारीहरूले ट्रम्पको अभिव्यक्तिलाई गैरजिम्मेवार भनेका छन्। उनीहरूका अनुसार, “परमाणु मामिलामा राष्ट्रपतिको हरेक शब्द निकै संवेदनशील हुन्छ। सामाजिक सञ्जालमा यस्ता धम्कीपूर्ण पोस्ट गर्नु गम्भीर लापरबाही हो।”

अझ स्पष्ट रूपमा ट्रम्पले कुन प्रकारका पनडुब्बीको कुरा गरेका हुन् भन्नेबारे केही जानकारी छैन। अमेरिका सरकारसँग थुप्रै आणविक इन्धनबाट चल्ने पनडुब्बीहरू छन्, तर तीमध्ये सबैमा परमाणु हतियार राखिएको हुँदैन।

पुटिनको प्रतिक्रिया: “हामी वार्ताका पक्षमा छौं”

यता, रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले भने ट्रम्पको चेतावनीलाई गम्भीर रूपमा नलिएको बताएका छन्। उनले भने— “हामी वार्तामा सधैं इच्छुक छौं, तर अहिलेको युद्धको गति हाम्रो पक्षमा छ।”

निष्कर्ष

यद्यपि, पेन्टागनका अधिकारीहरूले अमेरिका–रूसबीच अहिलेको तनावबाट तत्कालै परमाणु युद्ध सुरु हुने सम्भावना नरहेको स्पष्ट पारेका छन्। एक अधिकारीले रोयटर्ससँग भने— “यो सामान्य शक्ति प्रदर्शन मात्रै हो। रूसले पनि यसको आशय राम्ररी बुझेको छ।”